Τα ελαστικά παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην οδική συμπεριφορά του αυτοκινήτου και στην ασφαλή οδήγηση. Αποτελούν τη μοναδική επαφή του αυτοκινήτου με το δρόμο. Ως εκ τούτου, ο έλεγχος για την καλή τους κατάσταση και τη σωστή τους πίεση, έχουν πρωταρχική σημασία.

• Κάθε πότε πρέπει να αλλάζουμε τα λάστιχα του αυτοκινήτου

Μέση διάρκεια ζωής των ελαστικών, υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα πρέπει να θεωρήσουμε τα 4 με 4,5 χρόνια. Μέσος αριθμός διανυόμενων χιλιομέτρων, πριν την ανάγκη αντικατάστασης, είναι τα 50.000. Φυσικά, αυτά τα νούμερα είναι ενδεικτικά. Ο τρόπος χρήσης (ήπια ή επιθετική οδήγηση), τα οδοστρώματα στα οποία κινείται το αυτοκίνητο, καθώς και η αποφυγή – ή μη – επιπλέον έντονων καταπονήσεων (λακκούβες, παρκάρισμα επάνω σε πεζοδρόμια), είναι προφανές ότι επηρεάζουν – θετικά ή αρνητικά – τη μέση διάρκεια ζωής.

Για να κρίνουμε αν τα ελαστικά του αυτοκινήτου μας χρειάζονται αντικατάσταση, μπορούμε να απευθυνθούμε σε ένα εξειδικευμένο κατάστημα, αλλά μπορούμε και μόνοι μας με οπτικό έλεγχο να κάνουμε μία αρκετά καλή εκτίμηση. Τα σημεία που θα πρέπει να προσέξουμε είναι, κατά σειρά σπουδαιότητας, τα παρακάτω:

1. Αν σε κάποιο σημείο του ελαστικού έχει εμφανιστεί ένα εξόγκωμα, το λάστιχο θέλει άμεσα αντικατάσταση. Το εξόγκωμα αυτό είναι ένδειξη ότι, από χτύπημα, έχει διαρρηχθεί το ενισχυτικό πλέγμα που βρίσκεται στο εσωτερικό μέρος του λαστίχου και υπάρχει αυξημένος κίνδυνος “κλαταρίσματος”.

2. Αν το βάθος του πέλματος είναι μικρότερο από 3 χιλιοστά.

3. Αν στην επιφάνεια του λαστίχου, στα πλαϊνά ή στα αυλάκια στο βάθος του πέλματος, εμφανίζονται ρηγματώσεις.

4. Αν η ημερομηνία κατασκευής (βλέπε παρακάτω) είναι παλαιότερη από 5 χρόνια.

Και στις 3 παραπάνω περιπτώσεις (πέρα από την πρώτη στην οποία η ανάγκη αντικατάστασης είναι άμεση και επιτακτική), η πρόσφυση στο δρόμο σε στεγνό και πολύ περισσότερο σε βρεγμένο οδόστρωμα θα είναι μειωμένη και θα πρέπει να προγραμματίσουμε σχετικά σύντομα την αντικατάσταση των παλαιών ελαστικών του αυτοκινήτου μας.

• Σύμβολα και αριθμοί

Στο πλαϊνό τοίχωμα των λαστίχων υπάρχουν πολυάριθμα σύμβολα και αριθμοί, τα οποία δίνουν κάθε είδους πληροφορία για τα χαρακτηριστικά του ελαστικού (διάσταση, δείκτης ταχύτητας, δείκτης φορτίου, ημερομηνία κατασκευής, ανάγκη ή όχι χρήσης αεροθάλαμου κλπ.). Θα επεξηγήσουμε αυτά που είναι πιο σημαντικά και χρήσιμα για το μέσο οδηγό.

Το σημαντικότερο αλφαριθμητικό σύμβολο έχει μια μορφή όπως η παρακάτω:

215/60 R17 96H.

Ο πρώτος αριθμός δείχνει το πλάτος του πέλματος, μετρημένο σε χιλιοστά (το παραπάνω λάστιχο δηλαδή έχει πλάτος πέλματος 215mm). Ο δεύτερος αριθμός δείχνει το προφίλ του ελαστικού, δείχνει δηλαδή πόσο τοις εκατό του πλάτους του πέλματος είναι το πλαϊνό μέρος του ελαστικού ( στο παράδειγμα μας το πλαϊνό μέρος είναι 215 x 60% = 129mm.

Το γράμμα R είναι το αρχικό του Radial και δείχνει τον τύπο κατασκευής του λαστίχου (ακτινωτός).

Το επόμενο νούμερο δείχνει τη διάσταση ζάντας, στην οποία είναι κατασκευασμένο να προσαρμοστεί το συγκεκριμένο λάστιχο, μετρημένη σε ίντσες. Βλέπουμε ότι από αυτά τα νούμερα είναι εύκολο να υπολογίσουμε το συνολικό ύψος του λαστίχου. Στο παράδειγμα μας είναι:

17×25,4(μετατροπή των ιντσών σε χιλιοστά) + 2x 215×60%= 689,8mm.

Αν επομένως σκεφτόμαστε να τοποθετήσουμε λάστιχα διαφορετικής διάστασης, στις ίδιες ή σε διαφορετικού μεγέθους ζάντες, μπορούμε εύκολα να υπολογίσουμε το συνολικό ύψος του τροχού της λύσης που εξετάζουμε και να αποφασίσουμε, λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει το συνολικό ύψος του τροχού, κατά το δυνατό, να παραμείνει αμετάβλητο.

Ο επόμενος αριθμός λέγεται δείκτης φορτίου. Ο δείκτης φορτίου ενός ελαστικού δείχνει το μέγιστο φορτίο που μπορεί να μεταφέρει ένα ελαστικό στις επιτρεπόμενες συνθήκες ταχύτητας και πίεσης. Ενδεικτικά, ο αριθμός 96 του παραδείγματος μας, αντιστοιχεί σε φορτίο 710Kg.

Το τελευταίο γράμμα λέγεται δείκτης ταχύτητας και δείχνει τη μέγιστη ταχύτητα στην οποία λειτουργεί με ασφάλεια το συγκεκριμένο ελαστικό (ενδεικτικά: T: έως 190 km/h, H: έως 210 km/h, V: έως 240 km/h, ZR: >240 km/h).

Ένας άλλος σημαντικότατος αριθμός που θα πρέπει να μπορούμε να διαβάσουμε στο ελαστικό αφορά στην ημερομηνία κατασκευής του. Αυτός είναι πάντα 4ψήφιος (μετά το 2000) και βρίσκεται στο τέλος μιας ακολουθίας γραμμάτων και αριθμών που ξεκινά πάντα από τα γράμματα DOT (Department Of Transport). Η μορφή της ακολουθίας είναι κάπως έτσι:

DOT 7GER M6U T 2209

Στον τελευταίο 4ψήφιο αριθμό, τα 2 πρώτα ψηφία δείχνουν την εβδομάδα κατασκευής του λαστίχου και τα 2 τελευταία τα αντίστοιχα 2 τελευταία του έτους κατασκευής. Το λάστιχο επομένως που έχει την παραπάνω ένδειξη έχει κατασκευαστεί την 22η βδομάδα του 2009.

Οι παραπάνω δείκτες και αριθμοί καλύπτουν τις σημαντικότερες πληροφορίες που πρέπει να ξέρουμε για το λάστιχο. Όσοι ενδιαφέρεστε για τα …”ψιλά γράμματα”, διαβάστε και παρακάτω!

Treadwear – Traction – Temperature

Στην εξωτερική (προς το πέλμα) πλευρά του ελαστικού υπάρχουν και οι δείκτες: Treadwear(φθοράς) – Traction(έλξης) – Temperature (θερμοκρασίας).

Treadwear: Παίρνει τιμές από 60 έως 700 σε βήματα των 20. Όσο πιο μεγάλος είναι αυτός ο δείκτης, τόσο μεγαλύτερη αντοχή στη φθορά (άρα και διάρκεια ζωής) έχει το εν λόγω πέλμα.

Traction: Υψηλός δείκτης έλξης δείχνει ότι το όχημα θα σταματήσει σε μικρότερη απόσταση σε στεγνό ή σε βρεγμένο οδόστρωμα από ένα άλλο όχημα που φέρει ελαστικά με χαμηλότερο δείκτη έλξης.

Δείκτης Traction AA: Το ελαστικό συμπεριφέρθηκε άψογα και στις 2 επιφάνειες. Δείκτης Traction A : Το ελαστικό συμπεριφέρθηκε ικανοποιητικά και στις 2 επιφάνειες. Δείκτης Traction Β: Το ελαστικό συμπεριφέρθηκε ικανοποιητικά στη μία επιφάνεια. Δείκτης Traction C: Το ελαστικό είχε χαμηλή απόδοση και στις 2 επιφάνειες.

Temperature: Ο δείκτης θερμοκρασίας βαθμονομεί την ικανότητα αντίστασης του ελαστικού στην ανάπτυξη θερμότητας η οποία θερμότητα επηρεάζει την διάρκεια ζωής του ελαστικού.

Η τελική βαθμονόμηση έχει ως εξής :

Δείκτης “Temperature A”: Ο μέγιστος (και καλύτερος) δείκτης θερμοκρασίας, που δείχνει ότι κατά τον έλεγχο το ελαστικό άντεξε κίνηση σε ταχύτητα 187 km/h για μισή ώρα.

Δείκτης “Temperature B” : Το ελαστικό πέρασε τα 160 km/h για μισή ώρα αλλά όχι τα 187 km/h).

Δείκτης “Temperature C” : Ο ελάχιστος (και συνεπώς χειρότερος) δείκτης θερμοκρασίας που δείχνει ότι το ελαστικό δεν άντεξε κίνηση σε ταχύτητα 160 km/h για μισή ώρα.

Για να κυκλοφορήσει ένα ελαστικό στην αγορά θα πρέπει τουλάχιστον να έχει δείκτη θερμοκρασίας “C”.

Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι σε κάθε λάστιχο είναι ενσωματωμένοι δείκτες φθοράς πέλματος (TWI – TreadWear Indicators). Αυτοί είναι ανυψωμένα σημεία στις κύριες διαμήκεις αυλακώσεις του πέλματος, κατανεμημένα στην περιφέρεια του ελαστικού, που φτάνουν στo ίδιο επίπεδο με το υπόλοιπο πέλμα στο 1,6mm. Στην περίμετρο του ελαστικού υπάρχουν συνήθως 6 τέτοιοι δείκτες και είναι σημειωμένοι είτε με τα γράμματα TWI, είτε με ένα βελάκι. Μας βοηθούν να καταλάβουμε πότε το βάθος του πέλματος έχει φτάσει το 1,6mm, το οποίο είναι το ελάχιστο απαιτούμενο κατά νόμο. Θυμίζουμε όμως ότι στην πραγματικότητα θα πρέπει να αντικαθιστούμε τα ελαστικά αρκετά νωρίτερα, όταν το βάθος του πέλματος γίνει μικρότερο από 3mm.